Vrlo tamne puti, gotovo potpuno ćelav i sa izuzetno visokim udelom genoma bliskoistočnih predaka, prvih ratara koji su pre više hiljada godina prešli u Evropu, slika je koju je naučnicima otkrila najnovija analiza genoma najpoznatije evropske mumije, takozvanog čoveka iz glečera, poznatog i kao Eci, objavljeno je u stručnom časopisu Sel dženomiks.
Sekvenciranje genoma pokazalo je da genetski materijal najbolje očuvane evropske glečerske mumije sadrži gotovo 91% genoma naroda iz Anadolije, koji su između 8.000 i 9.000 godina pre naše ere prvi doneli i poljoprivredu u Evropu.
Odlično očuvanu munmiju u glečeru pronašli su 1991. godine planinari na visini od 3.200 metara na južnoj padini Ectalskih Alpi, planinskog masiva koji je prirodna granica između Italije i švajcarske. Otkriće je ođeknulo kao senzacija.
Po tim Alpima, novinari su čoveka iz glečera od milja nazvali Eci.
Ustanovljeno je da je mumija stara više od 5.000 godina, odnosno da je muškarac živeo između 3.050 i 3.105 godine pre naše ere, tokom bakarnog doba.
Njegov je genom prvi put dekodiran još 2012, ali je sada najmodernijom tehnologijom obavljena detaljna, dubinska analiza i sekvenciranje.
Utvrđeno je da je muškarac bio veoma tamne puti, znatno tamnije od kože današnjih stanovnika južne Evrope, i da ta tamna koža nije, kako se verovalo, posledica promene tkiva posle mumifikacije, već da je takav bio i za života.
Takođe se, suprotno čestim ilustracijama Ecija kao kosmatog i bradatog čoveka, pokazalo da je bio u uznapredovaloj fazi ćelavosti, i da je u najboljem slučaju imao venčić paperjaste kose oko glave.
Čak i u muzeju u južnotirolskom arheološkom muzeju u Bolcanu, gde je mumija izložena, postoji rekonstrukcija čeveka svetle kože sa dugom kosom i bradom.
Naučnici su, kako prenose agencije, utvrdili da u njegovom genomu postoji predispozicija za ćelavost, ali i za gojaznost, kao i za dijabetes, bolest koju s obzirom na zdrav način života ipak nije razvio.
Međutim ono što je naučnike najviše iznenadilo prilikom sekvenciranja genoma je genetska linija predaka.
Današnja evropska populacija uglavnom nosi genetsko nasleđe tri grupe predaka.
Prvobitnih evropskih lovaca-sakupljača Zapadne Evrope, prvih ratara koji su u Evropu stigli sa Bliskog istoka i iz Anadolije pre 8.000 do 9.000 godina, i istočnoevropskih i zapadnoazijskih stočara, nomada koji su na zapad starog kontinenta počeli da stižu pre oko 4.900 godina.
Kod Ecija su prva sekvenciranja pre deset godina ukazivala na prisustvo sve tri grupe gena, ali se sada pokazalo da kod njega nema gena stepskih azijskih naroda. Ranije rezultati pripisani su verovatnoj kontaminaciji njegovog genetskog materijala modernom DNK.
I udeo ranih lovaca-sakupljača pokazao se veoma malim, a ubedljivo najveći deo genetskog materijala, gotovo 91%, nasleđe je prvih ratara iz Anadolije.
"Bili smo veoma iznenađeni, kada u novom Ecijevom genomu nismo našli tragove istočnoevropskih stepskih pastira, a i udeo lovaca-sakupljača je mali. Genetski on izgleda kao da su njegovi preci stigli direktno iz Anadolije", rekao je jedan od autora studije, Johanes Krauze, sa antropološkog odeljenja nemačkog Instituta Maks Plank.
Prema ocedni naučnika, tako visok postotak genoma ranih poljoprivrednika, za razliku od ostale evropske populacije, možda pokazuje da je Eci bio deo relativno izolovane alpske populacije koja je imala malo kontakta sa drugim grupama. Uz to, veruje se da su sami Alpi bili prirodna barijera za kontakt sa drugim narodima.
Prema dosadašnjim saznanjima naučnika, čovek iz leda je sa svojih 1,60 metara bio prosečne visine za svoje vreme, imao je oko 50 kilograma. U trenutku smrti, a veruje se da je podlegao gubitku krvi nakon što je pogođen strelom, imao je oko 45 godina. Njegov poslednji obrok pre smrti bilo je sušeno meso divokoze.
Analizu genoma je najmodernijom tehnologijom uradio tim naučnika sa Instituta Maks Plank, istraživačkog centra Eurak iz južnotirolskog Bolcana i naučnici iz Austrije, a objavljen je 16. avgusta u novom broju stručnog časopisa Sel dženomiks.
Izvor: Dnevni evropski servis
Foto: Beta/AP
