U poslednjih 45 godina izgubljeno je više od trećine svetskih močvarnih staništa, od kojih zavisi oko 40% biljnih i životinjskih vrsta

Povodom obeležavanja Svetskog dana vlažnih staništa, svetska organizacija za zaštitu prirode WWF upozorava da nam je neophodno obnavljanje močvara, reka i jezera kako bismo usporili globalno zagrevanje, stvorili terene za prilagođavanje na klimatske promene i osigurali dobrobit za ljude.

“Svega tri procenata od ukupne zemljine površine čine vlažna staništa, a ta tri, naizgled mala, procenta apsorbuju ugljendioksida koliko i sve šume na planeti zajedno”, kaže Goran Vreljanski iz WWF Adrije i dodaje “U poslednjih 45 godina izgubili smo jednu trećinu vlažnih staništa poput bara, močvara, tresetišta i poplavnih šuma i to mnogo brže nego što gubimo šume. Istovremeno, od njih zavisi oko 40% biljnih i životinjskih vrsta”.

Krajem ove i početkom sledeće godine planiramo sadnju autohtonih poplavnih vrsta drveća na površini od 36 hektara na području Specijalnog rezervata prirode Gornje Podunavlje. Ovaj poduhvat je deo regionalnog plana za revitalizaciju četiri vlažna staništa u 2024. godini na delu Evropskog Amazona od Slovenije, preko Hrvatske do Srbije.

U saradnji sa Institutom za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu i partnerima iz JP Vojvodinašume završena je Studija koja se bavi hidrološkim režimom, pedološkim karakteristikama zemljišta i daje preporuke za odabir vrsta, sadnju i negu sadnica koje planiramo da posadimo. Dokumentom se predviđa da se u Gornjem Podunavlju monokulturne plantažne šume iseku i umesto njih posade šume koje će u plavnim područjima ispuniti svoju osnovnu funkciju – da sačuvaju vlažna staništa od nestajanja i spreče izlivanje reka u naseljena mesta. Revitalizacija ovih površina radiće se na način da buduće šume najpribližnije imitiraju prostorni raspored prirodnih poplavnih šuma a njihov napredak pratiće se višegodišnjim monitoringom.

“Sadnja plavnih šuma samo je deo revitalizacije koja se radi na području Srbije. U Sloveniji će na Muri biti revitalizovan jednan travnjak, a u Hrvatskoj se radi na obnovi prirodnog kanala Nađhat u blizini Kopačkog rita. Sve ovo je samo još jedan stepen više u odnosu na dosadašnji višedecenijski rad na Evropskom Amazonu, zahvaljujući kome su slivovi reka Mura Drava i Dunav i proglašene prvim Petodržavnim rezervatom biosfere na svetu”, dodaje Vreljanski.

Močvarna staništa nestaju zbog niza situacija poput ubrzane urbanizacije, poljoprivrede ili kultivisanja sve veće površine i skoro sve su posledica čovekovog delovanja. Kako bismo mogli da živimo u skladu sa prirodom, potrebno je da sačuvamo prirodno stanište vidre, droplje, na stotine vrsta ptica i insekata, pa i čoveka.

Projekat „Obnova Amazona“ Evrope podržava Endangered Landscapes and Seascapes Programme (Program ugroženih krajolika i morskih pejzaža), kojim upravlja Cambridge Conservation Initiative u partnerstvu s Arcadijom, dobrotvornim fondom Lisbet Rausing i Petera Baldwina. Amazon Evrope je naziv petodržavnog Rezervata biosfere Mura-Drava-Dunav, koji je UNESCO u septembru 2021. proglasio svojom baštinom.

Saopštenje/foto WWF Adria